Ustawa o VAT w przypadku braku zapłaty za wykonaną usługę lub dostarczony towar powyżej 150 dni daje szansę na skorzystanie z ulgi na złe długi. Jak ją wykorzystać? W jakim terminie? Kto ma do tego prawo? Co może zrobić wierzyciel a co powinien zrobić dłużnik, opisuje Katarzyna Krawczyk z biura rachunkowego Kierunek Zysk w Grodkowie.

W trakcie prowadzenia działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, w których czekamy na otrzymanie płatności od swoich odbiorców o wiele dłużej niż wskazywałby na to termin płatności faktur. Można powiedzieć, że jesteśmy w takiej sytuacji podwójnie stratni, pieniędzy nie otrzymaliśmy a podatek dochodowy i VAT trzeba zapłacić. Dlatego ustawodawca przewidział w art. 89a ustawy o VAT możliwość skorzystania z tzw. ulgi na złe długi. Jeżeli od terminu płatności upłynie 150 dni, mamy wtedy prawo do skorygowania podatku VAT należnego o kwoty VAT z tych nieuregulowanych faktur. Jeżeli natomiast występujemy po drugiej stronie tej samej transakcji, czyli to my nie płacimy swoim dostawcom powyżej 150 dni od upływu terminu płatności, to mamy już nie prawo, a obowiązek skorygowania podatku VAT naliczonego!

Analizując prawa i obowiązki obu stron transakcji na konkretnym przykładzie załóżmy, że firma A sprzedała firmie B towar o wartości 12300 zł brutto (w tym 2300 zł podatku VAT). Obie firmy są czynnymi podatnikami VAT i żadna z nich nie znajduje się w stanie likwidacji, ani w trakcie postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego.

Dla uproszenia sprzedaż, wystawienie faktury oraz termin jej płatności przypadają w maju 2017 r. 150 dni od upływu terminu płatności upłynie więc w październiku 2017 r. Jeżeli zatem firma B nie zapłaci firmie A (nawet częściowo) za ww. fakturę to sytuacja przedstawia się następująco.

Firma A jako wierzyciel ma prawo (ale nie obowiązek) do skorygowania podatku VAT należnego w kwocie 2300 zł w deklaracji za październik 2017 r. jeżeli do dnia złożenia deklaracji VAT firma nie otrzymała płatności za tą fakturę. Może to zrobić uzupełniając dodatkowy załącznik do deklaracji VAT czyli załącznik VAT-ZD, w którym wskazuje dane niezapłaconej faktury, dane dłużnika oraz kwotę podatku korygowanego. Co ważne- wierzyciel może z tego prawa skorzystać w rozliczeniu za okres, w którym przypada 150-ty dzień od upływu terminu płatności faktury. Warunki umożliwiające skorzystanie przez wierzyciela z tzw. ulgi na złe długi to:

1. Dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. poz. 978, 1259, 1513, 1830 i 1844 oraz z 2016 r. poz. 615), postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
2. Na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której dokonamy korekty:
   1. Wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
   2. Dłużnik nie jest w trakcie postępowania upadłościowego ani w stanie likwidacji,
3. Od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Firma B jako dłużnik ma obowiązek skorygowania podatku VAT naliczonego od niezapłaconej faktury jeżeli podatek ten wcześniej odliczył, na podstawie art. 89b ustawy o VAT. Obowiązek ten istnieje bez względu na to czy wierzyciel skorzystał z prawa do korekty podatku należnego czy nie. Więc jeżeli do końca października 2017 r. firma B nie zapłaciła za ww. fakturę, to w rozliczeniu za ten sam miesiąc ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego, a więc oddania go w uprzednio odliczonej kwocie czyli 2300 zł. W przypadku gdy po korekcie podatku naliczonego z tytułu braku płatności pow. 150 dni, płatność za daną fakturę została dokonana np. w listopadzie 2017 r. dłużnik ma prawo do ponownego zaliczenia podatku VAT a więc odzyskania go, ale dopiero po zapłacie zobowiązania. Co ważne- w przypadku dokonania częściowej płatności za fakturę dokonanej przed upływem końca okresu rozliczeniowego, w którym przypada 150-ty dzień od terminu płatności, obowiązek korekty podatku naliczonego będzie nadal istniał jednak proporcjonalnie w stosunku do niezapłaconej części faktury.

W przypadku jeżeli umknął nam termin na skorygowanie podatku naliczonego radzimy wrócić się do rozliczenia za okres, w którym mieliśmy obowiązek korekty i jednak jej dokonać aby nie narażać się na konsekwencje związane z niewywiązaniem się z ustawowego obowiązku korekty.

Jeśli będą Państwo potrzebować dodatkowych informacji cały zespół Biura Rachunkowego Kierunek Zysk z Grodkowa chętnie służy swoją pomocą.

Zapraszamy do kontaktu drogą mailową pod adresem kontakt@kierunekzysk.pl lub telefonicznie pod numerem 77 4142038.

Z poważaniem,

Katarzyna Krawczyk.